مقدمه ای بر طراحی کاربری ورزشی

طراحی کاربری ورزشی یکی از نیاز های اصلی در شهرها و در واحد خرد در محله ها و یا ساختمان هایی با مقیاس بزرگ می باشد.همواره در شهرها به مجموعه ای ورزشی برای پاسخگویی به نیاز های جسمی افراد نیاز می باشد و با توجه به سرانه هر شهر مساحت مشخصی برای ایجاد کاربری ورزشی در نظر گرفته می شود.حال ساختمان های ورزشی می توانند در ابعاد بزرگ مانند استادیوم های تک منظوره یا چند منظوره یا ورزشگاه های کوچک و بزرگ متناسب با سنین مختلف در جنسیتی خاص و برای گروه خاصی از افراد تعریف شوند.در شکل گیری برنامه فضایی ساختمان های ورزشی این دسته از عوامل نقش مهمی را ایفا می کنند.اما در مقیاسی کوچکتر در ساختمان هایی که تعداد کاربران یا ساکنین به میزان نسبتا بالایی می رسد باید فضایی را برای کاربری ورزشی در نظر گرفت تا افراد با استفاده از از امکانات مجموعه محل سکونت خود به نیاز های جسمی خود به صورت بهینه و در زمان کوتاه تری پاسخ دهند.برای مثال در مجتمع های مسکونی و تجاری بزرگ مقیاس که تعداد زیادی از کاربران به آن مراجعه می کنند باید کاربری ورزشی به صورت مناسب باتوجه به نیاز های کاربران در نظر گرفته شود تا کاربران نیز از سپری کردن وقت خود در چنین ساختمان هایی حداکثر استفاده ممکن را ببرند.

 

طر احی کاربری ورزشی متناسب با نیاز های کاربران و مراجعین

در طراحی این نوع از کاربری همواره توجه به نیازهای دو دسته از کاربران نهایی مجموعه افزون بر خواسته های کارفرما دارای اهمیت می باشد. در دسته اول ورزشکاران و کسانی که می خواهند در مجموعه های ورزشی به فعالیت بپردازند بسیار مهم بوده و متناسب با نوع ورزش مانند فوتبال، بدمینتون و والیبال و غیره ابعاد و استانداردهای نقشه های معماری تعریف می شوند سپس با توجه به جنسیت و سن و شرایط دیگر افراد باید طراحی فضاها ی داخلی و امکانات و تمامی بخش ها انجام گیرد.

طراحی سازه در کاربری ورزشی

یکی از چالش هایی که در طراحی این بخش مشاهده می شود طراحی سازه می باشد.همواره در طراحی ساختمان های ورزشی به بار مرده و بار های زنده که به وسیله تماشاچیان و تجهیزاتی که در حال جا به جایی و تغییرات هستند توجه ویژه ای می گردد.همچنین در مجموعه ها و استادیوم های بزرگ تیم سازه مهندسین مشاور بیم با استفاده از دانش و تجربه خود به طراحی سازه با استفاده از رویکردهای روز دنیا می پردازد.در این زمینه می توان به طراحی انواع سقف های متحرک و سازه آن که نقش مهمی را در استادیم های بزرگ مقیاس ایفا می کنند اشاره کرد.

طراحی فضای ورزشی در ساختمان های مسکونی

در ساختمان های مسکونی که دارای جمعیت متوسط رو به بالا می باشند نیاز به فضایی برای پاسخگویی به نیاز های جسمی کاربران دارای اهمیت می باشد. اکثرا کاربری های ورزشی که در مقیاس خرد در مجتمع های مسکونی حداقل شامل استخر و باشگاه بدنسازی می باشند و در برخی مجتمع های مسکونی بزرگ مقیاس که دارای محوطه ای در ابعاد وسیع می باشند بر پایه نیاز های کارفرما و تعریف نیاز های کاربران نهایی زمین ها و فضاهای ورزشی در ابعاد بزرگتر در زمینه های فوتبال یا بدمینتون شکل می گیرند.اما تیم مشاوران ما با استفاده از دانش و تجربه ای که در هر دو زمینه مسکونی و ورزشی دارا می باشند، می توانند طراحی یکپارچه ای را پدید آورند که در ابعاد مناسب و با برنامه ریزی فضایی مناسب کاربری ورزشی در سکونتگاه ها جای گیرند تا بازده استفاده از خدمات ساختمان ها ارتقا یافته و ارزش افزوده ای به کاربری های مسکونی افزوده شود.

طراحی داخلی کاربری ورزشی

در طراحی داخلی فضاهایی با عملکرد ورزشی باید نکاتی متناسب با ورزشکاران در نظر گرفته شود تا ورزشکاران به راحتی و با انرژی بهتری به فعالیت بپردازند.در طراحی داخلی فضاهای ورزشی که دارای تجهیزات و امکانات نسبتا زیادی می باشد باید پلان مبلمان به صورت دقیقی برای فضا تعریف شود تا تمامی تجهیزات و امکانات در فضای مخصوص به خود قرار گیرند ودر این صورت مسیرها برای فعالیت های متفاوت به درستی تعریف می شوند. مولفه مهم دیگری که باید در طراحی داخلی فضاهای ورزشی مورد توجه ویژه ای قرار گیرد تاسیسات مکانیکی به منظور تامین آسایش محیطی می باشد و در این زمینه تهویه هوای فضا به علت فعالیت زیاد ورزشکاران حائز اهمیت می باشد.از دیگر عوامل در طراحی داخلی این مجموعه ها نورپرازی است که مورد توجه ویژه ای در فضاهای باز و بسته قرار می گیرد و از پدیده هایی که از رخ دادن آن به عل تابش نور خورشید باید جلوگیری کرد نیز پدیده خیرگی می باشد.در واقع در زمین ها و فضاهایی که از نور خورشید برای تامین روشنایی استفاده می کنند به زاویه تابش نور خورشید توجه ویژه ای می گردد.همچنین در باشگاه های بدنسازی که بخش عمده ای از طراحی ورزشی را در مقیاس خرد در شهر ها تشکیل می دهند، مولفه رنگ اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

 

طراحی ورزشی بزرگ مقیاس با رویکرد BIM

پیش از شکل گیری و فراگیر شدن کانسپت و رویکرد BIM پارامترسازی به عنوان یک ابزار تکنیکال برای بهبود تاثیر گذاری طراحی ها در روند کنترل ساختمان های شکل یافته پیچیده و تولید سطوح مدول های مختلف استفاده شده است و طراحی پوسته و نمای ساختمان با استفاده از پارامترسازی سنتی به صورت وقت گیر و بدون دقت کافی انجام می شد.حال با ایجاد مدل اطلاعاتی ساختمان توسط مهندسین ما، سازه ساختمان می تواند به صورت مجازی و مطابق با مدول هایی که در فرآیند ساخت در ابعاد مشخص و تعداد و با متریال مشخص ساخته خواهند شد به مدل اطلاعاتی تبدیل گردند.در حقیقت تمامی پارامترها به صورت یکپارچه و با دقت بالایی در ساختار BIM شکل می گیرند که می توان در فرآیند ساخت از این مدل اطلاعاتی بهره گرفت.

امروزه توسعه ساختمان های ورزشی به سمت ساختمان هایی هوشمند که در مقابل شرایط جوی و نور خورشید و عوامل دیگر از خود واکنش نشانت می دهند پر رنگ شده و استفاده از رویکرد BIM به عنوان فرآیندی پیشرفته به منظور توسعه طرح ها در تمامی فازهای چرخه حیات پروژه های بزرگ مقیاس رواج یافته است.با استفاده از تکنولوژی BIM از روند سنتی فاصله گرفته و می توان تحلیل ها و طرح های بهتری ارائه داد.